Beslissing: Wanneer is het maatwerk?
Op 13 maart 2020 heeft Consument, één set Fiat Ducato/Talento wieldoppen, verder te noemen product, afgenomen van een webwinkel, verder te noemen Ondernemer, voor een totaalbedrag van €96,45. Op 27 maart 2020 heeft Consument per e-mail aan Ondernemer aangegeven dat hij het product retour wil sturen, omdat de wieldoppen niet goed zouden passen. Ondernemer heeft hierop op 28 maart 2020 per e-mail gereageerd dat wieldoppen niet retour worden genomen, omdat ze ‘tailor made’ zouden zijn. Consument heeft het product desalniettemin teruggestuurd naar Ondernemer. Op 1 april 2020 heeft Ondernemer per e-mail bevestigd het product retour te hebben ontvangen, echter merkt Ondernemer op dat het product gebruikssporen bevat (waarvan foto’s zijn meegestuurd), waardoor het product onverkoopbaar zou zijn. Om die reden geeft Ondernemer aan het aankoopbedrag niet terug te kunnen storten op de rekening van Consument.
Standpunt van de consument:
Consument is het standpunt toegedaan dat de wieldoppen die hij heeft besteld origineel zouden zijn, maar bij ontvangst een imitatie bleken te zijn. Consument stelt dat Ondernemer het product retour heeft ontvangen, maar dat restitutie van het aankoopbedrag is uitgebleven ondanks dat Consument het herroepingsrecht binnen de gestelde termijn heeft uitgeoefend. Consument geeft aan dat hij vervolgens zowel telefonisch als per e-mail contact heeft geprobeerd te zoeken met Ondernemer, maar alles zou genegeerd worden. Ook geeft Consument aan dat Ondernemer niet heeft aangeboden een vervangend product toe te sturen.
Consument eist primair volledige restitutie van het aankoopbedrag à € 96,45. Subsidiair eist Consument herstel van de nakoming door Ondernemer.
Standpunt van de ondernemer:
Ondernemer is het standpunt toegedaan dat de website niet zou vermelden dat het product originele wieldoppen betrof. Daarnaast merkt Ondernemer op dat wieldoppen uitgesloten zijn van het herroepingsrecht, omdat het door Consument gekozen logo op de wieldop wordt bevestigd. Ondernemer stelt dat het product hierdoor niet zomaar doorverkocht kan worden, aangezien Ondernemer moet wachten tot een andere klant exact dezelfde wieldoppen wil aanschaffen. Daarnaast vermoedt Ondernemer dat Consument de verkeerde inch maat heeft besteld, vervolgens heeft “geprobeerd” de wieldoppen te monteren en dat het product hierdoor is beschadigd. Ondernemer geeft aan dat een beschadigd product sowieso niet kan worden doorverkocht.
Ondernemer geeft aan dat er na het laatste e-mailcontact nog eenmalig telefonisch contact is geweest tussen partijen, maar dat Consument hierna niets meer heeft laten weten. Ondernemer heeft uit deze stilte geconcludeerd dat Consument begreep dat vergoeding voor het beschadigde product uit zou blijven.
Samenvatting overweging beoordelaar DigiDispuut:
De beoordelaar oordeelt dat er sprake is van een consumentenkoop in de zin van Boek 7 Burgerlijk Wetboek (BW). De overeenkomst vormt een koop op afstand, aangezien Consument de producten via het internet heeft besteld bij Ondernemer.
Op grond van artikel 6:230o heeft de Consument in beginsel het recht om een overeenkomst op afstand zonder opgave van redenen te ontbinden binnen een termijn van veertien dagen (‘herroepingsrecht’). Ingevolge artikel 6:230p sub f onder 1 BW heeft Consument echter géén recht van ontbinding bij een consumentenkoop betreffende “de levering van volgens specificaties van de consument vervaardigde zaken, die niet geprefabriceerd zijn en die worden vervaardigd op basis van een individuele keuze of beslissing van de consument, of die duidelijk voor een specifieke persoon bestemd zijn’’ (‘maatwerk’).
De Duitse rechter heeft bepaald dat er geen sprake is van maatwerk, wanneer er onvoldoende individuele keuzes zijn gemaakt door de consument. Gevolg hiervan is dat er niet gesproken kan worden van een geïndividualiseerd product, indien de consument enkel drie keuzes heeft moeten maken. Uit de website van Ondernemer blijkt dat aan Consument tijdens het bestellen van de wieldoppen verschillende mogelijkheden wordt aangeboden betreffende de inchmaat, het merk en de kleursamenstelling van het logo. Consument heeft zodoende een product samengesteld op basis van deze aangeboden standaard keuzemogelijkheden. Het door Consument gekochte product is dan ook een samengesteld, maar standaardproduct, dat na retournering weer doorverkocht kan worden aan een andere consument die voor dezelfde keuzeopties kiest. Het is niet relevant dat Ondernemer de kans klein acht dat een andere consument exact dezelfde keuzes maakt als Consument.
Op grond van het voorgaande, oordeelt de beoordelaar dat er in deze casus geen sprake is van een maatwerkproduct in de zin van artikel 6:230p sub f BW. Consument moest immers een keuze maken uit een beperkt aantal opties die standaard door Ondernemer op zijn website wordt aangeboden. Consument vroeg in deze casus niet om een product dat Ondernemer speciaal voor hem diende te maken. Voorts houdt het argument van Ondernemer dat het product uitgesloten zou zijn van het herroepingsrecht geen stand en komt Consument het recht van ontbinding op grond van artikel 6:230o BW toe.
Desalniettemin is Consument verplicht op grond van artikel 6:273 BW om tijdens de herroepingsperiode zorgvuldig om te gaan met het product. Deze zorgplicht houdt in dat Consument het product enkel mag uitpakken en/of gebruiken in de mate die nodig is om de aard, de kenmerken en de werking van het product vast te stellen. Dit blijkt tevens uit artikel 6 lid 2 van de algemene voorwaarden van Ondernemer, waarin staat vermeld dat Consument het product slechts mag gebruiken “voor zover dat nodig is om te kunnen beoordelen of hij het product wenst te houden’’. Over de procedure van retourneren op basis van het herroepingsrecht zegt ditzelfde beding het volgende: ‘’(…) zal hij het product met alle geleverde toebehoren en – indien redelijkerwijze mogelijk – in de originele staat en verpakking aan de ondernemer retourneren’’. Indien Consument tijdens de herroepingsperiode op een zodanige manier omgaat met het product die verder strekt dan hetgeen is toegestaan ex artikel 6:273 BW, dan is Consument verplicht om de eventuele waardevermindering van het product die als gevolg hiervan is opgetreden te vergoeden.
In overeenstemming met het hierboven bepaalde, acht de beoordelaar het redelijk dat Consument het product heeft gemonteerd aan zijn auto om vast te stellen of de wieldoppen passen. Uit de mail van Consument op 27 maart 2020 bleek dit niet het geval te zijn. Consument had vanaf dat moment rekening te houden met een mogelijke ontbinding van de koopovereenkomst, zodat op hem de zorgplicht ex artikel 6:273 BW kwam te rusten. De door Ondernemer aangeleverde foto’s van het geretourneerde product tonen aan dat de wieldoppen enkele zwarte plekken bevatten, waarvan Ondernemer in zijn e-mail op 1 april 2020 heeft aangegeven dat dit waarschijnlijk remstof betreft. Volgens de beoordelaar kan worden aangenomen dat remstof niet ontstaat door enkel de montage van het product. Voorts heeft Consument zijn zorgplicht geschonden en daarom is de waardevermindering van het product aan hem toe te rekenen, zodat hij daarvoor een vergoeding dient te voldoen. De beoordelaar gaat mee in de beredenering van Ondernemer dat het product niet meer door te verkopen is en derhalve is de waardevermindering vastgesteld op het totale aankoopbedrag.
Beslissing beoordelaar:
De beoordelaar beslist dat Consument het herroepingsrecht ex artikel 6:230o BW toekomt en ontbindt derhalve de koopovereenkomst zoals gesloten tussen Consument en Ondernemer op 13 maart 2020.
De beoordelaar beslist dat Consument de zorgplicht ex artikel 6:273 BW heeft geschonden, als gevolg waarvan Consument een vergoeding voor de waardevermindering van het product dient te voldoen aan Ondernemer. Nu deze waardevermindering gelijk is gesteld aan het aankoopbedrag zoals reeds door Consument aan Ondernemer is voldaan, beslist de beoordelaar dat Consument de restitutie van het aankoopbedrag als gevolg van de uitoefening van het herroepingsrecht niet toekomt.
Aldus beslist DigiDispuut op vrijdag 16 juli 2021.